احتمالاً هیچ یک از اینتری‌ها فکرش را نمی‌کردند بعد از آن معرفی باشکوه و عکس‌های زیبا در سالن «لااسکالا» میلان، اریکسن هیچ‌وقت نتواند رهبری تیم را به دست بگیرد. هیچ کدامشان تصور هم نمی‌کردند بازیکن جدیدشان که در ژانویه از تاتنهام به آن‌ها پیوسته بود، در نهایت با یک تراژدی که غم‌انگیزتر از فیلم «زندگی زیباست» روبرتو بنینی است، مجبور به ترک تیم‌شان شود.
در طی بازی‌های یورو، در دقیقه ۴۳ بازی دانمارک مقابل فنلاند که اولین بازی وایکینگ‌ها در این مسابقات بود، اریکسن در لحظه دریافت توپ ناگهان به زمین افتاد. در لحظات ابتدایی احتمالاً کسی فکر نمی‌کرد این زمین افتادن موضوعی جدی باشد تا این که با هوشیاری کیائر هم‌‌تیمی او، دیگران نیز متوجه وضعیت غیرعادی او شدند و در نهایت با سرعت عمل فوق‌العاده کادر پزشکیِ تیم، سیزده دقیقه عملیات احیا روی او انجام شد.
اریکسن بعد از پایدار شدن وضعیتش طی یک تماس تلفنی به هم تیمی‌هایش گفت:
چیز زیادی به یاد ندارم. بیشتر نگران وضعیت شما هستم. فکر می‌کنم شما از من بدتر هستید. احساس می‌کنم الان قرار است به تمرین بروم.
بازگشتی که قرار بود دراماتیک باشد
بعد از پیوستن سرخیو آگوئرو، کاتالان‌ها در رویای مثلث مسی، آگوئرو و فاتی بودند. با جدایی مسی بعد از نوزده سال و پیوستنش به نیمار این رویا خیلی زود نقش بر آب شد، اما این پایان اتفاقات نبود. بعد از آن، تصمیمات غلط مدیریتی و نمایش‌های تأسف بار تیم از راه رسید. آگوئرو هم خیلی زود دچار مصدومیت عضلانی از ناحیه ساق پا شد و نتوانست مرحمی بر دردهایشان باشد.
آگوئرو بعد از بازگشت از مصدومیت هفتاد روزه‌اش، در بازی مقابل آلاوز در سی اکتبر به میدان رفت اما در دقیقه ۴۳ با مشکل تنفسی روبه‌رو شد و درخواست تعویض داد. آگوئرو پس از احساس درد در قفسه سینه و اشکال در تنفس از بازی خارج شد. با بررسی پزشکان معلوم شد مشکل آگوئرو بزرگ‌تر از یک مشکل تنفسی ساده است و این تنها مورد بعد از یورو نبود.
بعد از مشکل قلبی اریکسن، از یازده جولای تا پانزدهم اکتبر ۲۰۲۱، بیست و سه کیس در رابطه با ایست قلبی و مشکلات آریتمی به وجود آمد. یعنی هر چهار روز یک نفر و چهار مورد مرگ از بیست و سه نفر.
امیل پالسون، آخرین فوتبالیست حرفه‌ای قبل سرخیو آگوئرو بود که درون زمین نیاز به احیای قلبی پیدا کرد. در دقیقه دوازده بازی تیم‌های سونگدال و استیوردال بلینک در لیگ دسته دوم نروژ، این اتفاق رقم خورد.
در ماه آگوست، رونه کوگه بازیکن هجده ساله تیم بلژیکی اندراخت هوگلده و همچنین یک فوتبالیست بلژیکی دیگر به اسم ژانت فن گنشتن در جریان بازی با تیم لاناکن دچار حمله قلبی شدند.
در ماه سپتامبر، یک فوتبالیست آماتور بیست و هفت ساله به نام ینس دِ اسمت، پس از حمله قلبی در زمین درگذشت. یکی دیگر از این موارد فوتی مربوط به مرگ دیلن ریچ هفده ساله است؛ او در ماه سپتامبر در یک دیدار FA کاپ جوانان بین تیم‌های ناتینگهام شایر و وست بریجفورد، دچار حمله قلبی شد و جانش را از دست داد.
سوالی که برای همگان پیش آمد عادی و غیرعادی بودن این اتفاقات بود و عده‌ای این مورد را به واکسن‌های کرونا ربط دادند، ادعایی که رد شد. پروفسور سنجای شرما، یکی از برترین متخصصین قلب و عروق جهان و سرپرست و استاد بخش تحقیقات کاردیولوژی ورزشی دانشگاه سنت‌جورج لندن در این باره می‌گوید:
“اعتقاد من این است که این یک دسته آماری است. من به عنوان مدیر پزشکی ماراتن لندن فعالیت می‌کنم. ما در طول سه یا چهار سال هیچ موردی نداشتیم اما در سال پنجم، سه مورد حمله قلبی اتفاق افتاد. ممکن است برای همه سوال پیش آید چه چیزی در این مسابقه غیرعادی بود و آیا این مسئله به خاطر آلودگی هوا رخ داد؟ در عین حال می‌توان این را صرفاً یک آمار در نظر گرفت.”
دلایل زیادی در خصوص افزایش این آمارها وجود دارد. اولین دلیل این است که فوتبالیست‌ها بیش از همه به سلامت قلبی خود اهمیت می‌دهند. آن‌ها صحنه وقوع حادثه برای موامبا، ویوین فو و اریکسن را دیده‌اند و نگران هستند که روزی چنین اتفاقی برایشان بیفتد. بسیاری از فوتبالیست‌ها شاهد این ایست‌های قلبی بوده‌اند.
بازیکنان در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری از مشکلات قلبی شکایت دارند. مثلاً آگوئرو دچار ایست قلبی نشد اما علامت هشداردهنده قلب او باعث شد به جای این که فکر کند: “نمی‌دانم مشکل کجاست پس ادامه می‌دهم”، درخواست تعویض کند.
دومین عاملی که پروفسور شرما به آن اشاره می‌کند این است که در عصر اینترنت به علت سهولت دسترسی به اطلاعات، بیش از پیش از حوادث باخبر می‌شویم. همچنین به علت تغییر شیوه فوتبال، سریع‌تر شدن آن و برگزاری بیشتر تورنومنت‌های مختلف، ممکن است این سوال پیش آید که بازیکنی که زمینه بیماری‌های قلبی خفیف دارد، می‌تواند از پس فشار همه این بازی‌ها برآید؟
همچنین دکتر اسکات ماری گفته:
“فکر نمی‌کنم این یک افزایش چشمگیر باشد، بلکه الان نسبت به گذشته بیشتر از این آسیب‌ها آگاه می‌شویم.”
در بالا ترجمه‌ای از گزارش دنیل تیلور از وب‌سایت اتلتیک را خواندیم. در این بخش سعی می‌کنیم به زبانی ساده به سوالات پیش آمده جواب بدهیم؛ چرا اریکسن نمی‌تواند به فوتبال بازی کردن در ایتالیا ادامه دهد؟ تفاوت شیوه درمان اریکسن و آگوئرو در چیست؟ چه بازیکنانی با وجود این مشکلات توانستند به حرفه خود ادامه دهند؟
در ابتدا بهتر است با مفهوم بعضی از کلماتی که در ادامه درموردشان حرف می‌زنیم آشنا شویم.
آریتمی قلبی
آریتمی قلبی یا اختلال در ریتم قلب معمولاً در اثر عملکرد نامناسب پیام‌های الکتریکی هماهنگ‌کننده ضربان قلب به وجود می‌آید و منجر به افزایش یا کاهش ضربان و یا نامنظم شدن آن می‌شود.
آریتمی‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:
تاکی کاردی: ضربان قلب در حالت استراحت بالاتر از حد نرمال است.
برادی کارتی: ضربان قلب در حالت استراحت پایین‌تر از حد نرمال است.
ایست قلبی
cardiac arrest در اثر آریتمی به وجود می‌آید و به شرایطی گفته می‌شود که قلب هیچ‌گونه انقباض و همچنین خروجی و گردش خونی ندشته باشد. این حالت با سکته قلبی (Myocardial infarction) متفاوت است. (سکته هنگامی اتفاق می‌افتد که جریان خون در بخشی از قلب کاهش یابد یا متوقف شود و این موضوع به عضله قلب آسیب رساند.)
در واقع اریکسن متحمل اتفاقی شده بود که باعث شده بود بطن‌های قلب او پیغام الکتریکی که باعث می‌شود خون به رگ‌ها پمپاژ شوند را به طور کامل و منظم دریافت نکنند. در این شرایط سرعت عمل در درمان حیاتی و در زنده بودن بیمار نقش دارد.
ماساژ قلبی و در مواردی شوک التریکی برای برگرداندن بیمار به حالت طبیعی نیاز است. دستگاهی که باعث نجات دادن اریکسن شد AED نام دارد.
این دستگاه طوری طراحی شده که عموم مردم حتی بدون آموزش بتوانند از آن استفاده کنند.
البته این دستگاه نمی‌تواند در تمامی موارد ایست قلبی کمک‌کننده باشد. این دستگاه مشکل را تشخیص می‌دهد و به طور خودکار می‌تواند به کمک جریان الکتریکی مشکل را بر طرف کنند. البته مهم است که تا قبل از رسیدن دستگاه، عملیات احیا به وسیله ماساژ قلبی شروع شده باشد.
این نکته نشان‌دهنده این موضوع است که همه ورزشکاران باید کمک‌های اولیه را یاد بگیرند تا در شرایط مشابه بتوانند عکس‌العمل سریعی داشته باشند.
روش درمانی اریکسن
احتمالاً در مورد باطری‌های قلبی شنیده‌اید. ICD یکی از انواع این باطری‌هاست که زیر پوستِ قفسه سینه قرار می‌گیرد و با شناسایی آریتمی‌های قلبی، در زمان مناسب با وارد کردن شوک کوچکی از ایست قلبی جلوگیری می‌کند.
این باطری‌ها بسته به اینکه چندبار عمل کنند، عمری ۵ تا ۷ ساله دارند و بعد از این مدت با جراحی آسان‌تری ژنراتور قدیمی تعویض می‌شود. فرد بعد از استفاده از این ژنراتورها می‌تواند به زندگی عادی برگردد و فعالیت‌های خود را از سرگیرد ولی در ابتدا با محدودیت‌هایی روبه‌روست. تنها مشکلی که اریکسن با آن مواجه شد این است که ایتالیا بازیکنانی که ناهنجاری‌های قلبی قابل توجهی دارند را از حضور در مسابقات در سطح آماتور و حرفه‌ای منع می‌کند.
فرانچسکو براکونارو، یکی از اعضای کمیته علمی-فنی اتحادیه فوتبال ایتالیا، به صراحت اعلام کرد که کریستین اگر بخواهد دوباره در سری آ بازی کند، باید دفیبریلاتور را خارج کند. بدیهی است که همچین امکانی برای او وجود ندارد و در روز ۱۷ دسامبر در توافقی با افعی‌ها قرارداد خود را کنسل کرد.
حال باید دید او چه تصمیمی می‌گیرد. پیش از او دالی بلیند مدافع هلندی آژاکس به علت مشکل قلبی که در چهارده دسامبر ۲۰۱۹ در مقابل والنسیا و در جریان مسابقات لیگ قهرمانان برایش پیش آمد، مجبور به استفاده از این ژنراتورها شد.
او در کمتر از دو ماه به میادین برگشت و در طی این سال‌ها تنها یک بار دچار مشکل جدی شد که بعدها معلوم شد به علت از کار افتادن ژنراتورش بوده است.
احتمالاً برایتان سوال پیش آمده که چه تفاوتی بین سرخیو آگوئرو، اریکسن و یا دالی بلیند وجود دارد. آگوئرو مانند اریکسن دچار آریتمی قلبی شد اما بعد از آمدن نتایج آزمایش، پزشکان تصمیم گرفتند از روشی موسوم به نام cardiac ablation برای درمان او استفاده کنند.
Cardiac ablation چه تفاوتی با icd دارد؟
اغلب آریتمی‌ها توسط بافت نواحی غیرطبیعی قلب که باعث «کوتاهی جریان» سیستم الکتریکی قلب می‌شوند به وقوع می‌پیوندند. برای درمان ضربان قلب سریع و غیرطبیعی، دارو تجویز می‌شود که در برخی افراد جواب می‌دهد و در برخی دیگر جوابگو نیست و ممکن است در برخی از آن‌ها عوارض جانبی ایجاد کند. در این موارد ممکن است پزشک این روش را پیشنهاد کند.
در این روش با از بین بردن بافت غیرطبیعیِ این نواحی یا برداشتن آن‌ها، بافت زخمی که ایجاد می‌شود به پیشگیری از کوتاهی جریان کمک می‌کند و اجازه می‌دهد قلب به ریتم ضربان طبیعی خود بازگردد.
در این روش از طریق رگ فمورال که در ران قرار دارد، یک غلاف وارد رگ می‌شود که بستر مناسبی برای عبور کاترهایی که قرار است وارد قلب بشوند فراهم می‌کند. پزشک از طریق اشعه ایکس از موقعیت این کاترها مطلع می‌شود و با هیت‌‌مَپی (hitmap) که مانیتور نشان می‌دهد، قسمت ایجادکننده مشکلات آریتمی را شناسایی می‌کند.
بسته به نوع آریتمی کاترها می‌توانند دو نوع انرژی ایجاد کنند:
- گرما (انرژی فرکانس رادیویی)
- سرمای شدید
در تاکی کاردی که ضربان خیلی سریع قلب است، از انرژی سرمایی برای از کار انداختن بافت مقصر استفاده می‌شود و در برادی کارتی با سوزاندن ناحیه غیرفعال، باعث فعال شدن آن قسمت می‌شوند. ممکن است تعداد این ناحیه‌ها بیشتر از یک قسمت باشد.
روبرتو پیدرو که از سال ۲۰۰۴ پزشک سرخیو است در مصاحبه‌ای گفت که از روش سوزاندن استفاده کرده‌ایم. این به معنای این است که او دچار برادی کاردی بوده است.
شرایط برگشت برای همه یکسان نیست و به نظر دکتر فرد بیمار بستگی دارد. برای مثال کینگزلی کومان وینگر بایرن مونیخ از طریق همین روش درمان شد و در کمتر از یک ماه به شرایط عادی برگشت.
در طی نوشتن این گزارش مخلد الرقاردی بازیکن تیم مسقط عمان، قبل از شروع بازی با السویق دچار حمله قلبی شد و متاسفانه درگذشت. مسئله حائز اهمیت این است که از این پس باشگاه‌ها و بازیکنان بیش از پیش به معاینات دوره‌ای اهمیت بدهند و برای شرایط غیرمنتظره این‌چنینی آموزش ببینند.
در این بین مسائلی مانند فشرده بودن رقابت‌های گوناگون که باعث افزایش انواع مصدومیت شده مطرح می‌شود. این موضوع بارها صدای اعتراض بازیکنان مختلف را بلند کرده است. باید دید آیا فیفا حاضر است از منافع خود بگذرد یا خیر.
نویسنده: حدیث قاسمی
کاری از گروه فنی آنالیز تاکتیکی
-
دوره تخصصی آنالیز فوتبال۱,۶۵۰,۰۰۰تومان -
نرم افزار آنالیز گرافیکی۱,۸۵۰,۰۰۰تومان -
دوره آموزش آنالیز فوتبال۸۹۰,۰۰۰تومان