زمانی که پدرو پورو در تاریخ ۲۴ نوامبر ۲۰۲۱ در بازی خانگی تیم اسپورتنیگ، مقابل غول‌های آلمانی با گل سوم تیم حریف را تحقیر کرد؛ لحظه‌ای سراسر شادی برای اسپورتینگ به ارمغان آورد. در حالی که کمتر از ۱۰ دقیقه به پایان بازی باقی مانده بود با برتری ۳-۰، رویای راهیابی به مرحله یک شانزدهم نهایی لیگ قهرمانان اروپا برای دومین بار در تاریخ در آستانه تحقق یافتن بود. پس از چند دقیقه وقت اضافه که بسیار عذاب آور بود؛ سوت پایان بازی به صدا درآمد و اسپورتینگ بر خلاف تمام انتظارات و سخن‌ها بالاخره این کار را انجام داد.
علاوه بر موفقیت در لیگ قهرمانان، اسپورتینگ تاکنون یک مسابقه را نیز در لیگ برتر فصل ۲۰۲۱-۲۰۲۲ شکست نخورده است و با ۴۴ امتیاز همراه با رقیب خود یعنی پورتو، در صدر قرار دارد. فصل گذشته باشگاه به دو دهه انتظار خود برای کسب عنوان قهرمانی لیگ پایان داد.
سال پیش از قهرمانی، اسپورتینگ، که یکی از سه تیم بزرگ پرتغال است؛ فصل را در مقام چهارم لیگ، پایین تر از پورتو، بنفیکا و براگا به پایان رساند. چهارمین مرتبه در قرن بیست و یکم که خارج از سه تیم برتر قرار گرفتند. پس چگونه روبن آموریم توانسته است سرنوشت اسپورتینگ را تغییر دهد و آنها را در مدت زمان کوتاهی به اوج فوتبال پرتغال برساند؟
آغاز فعالیت
نمی‌توان وضعیت بدی که اسپورتنیگ قبل از انتصاب آموریم داشت نادیده گرفت. آنها فصل ۲۰۱۹-۲۰۲۰ را با شکست ۵-۰ در سوپرتاچا آغاز کردند؛ آن شکست از چیزی که به نظر می‌رسد دردناک تر بود زیرا به دست رقیب سرسخت آنها یعنی بنفیکا رخ داد؛ تیمی که اسپورتینگ ۱۱ فصل متوالی نتوانسته بود بالاتر از آنها لیگ را به پایان برساند.
فصل آغاز شد و پس از تنها پنج بازی و کسب دو برد، مارسل کایزر، سرمربی تیم برکنار شد. جانشین او لئونل پونتس، سرمربی سابق زیر ۲۳ تیم اسپورتینگ بود. با این حال، او نیز پس از تنها چهار بازی در لیگ و بدون ثبت حتی یک پیروزی اخراج شد. هنوز سپتامبر به پایان نرسیده بود و به شکل شگفت انگیزی اسپورتینگ به دنبال سومین سرمربی خود در آن فصل می‌گشت. سیلاس هدایت تیم را بر عهده گرفت و ۲۸ بازی مربی تیم بود که نتیجه‌اش ۱۷ برد، یک تساوی و ۱۰ باخت بود.
سیصد و پنجاه کیلومتر دورتر در شمال پرتغال، براگا مشکلات مدیریتی خودش را داشت. ریکاردو سا پینتو، در ماه دسامبر به دلیل عملکرد ضعیف در لیگ برکنار شد و روبن آموریم که تازه کار بود و در آن زمان هدایت براگا B را برعهده داشت این فرصت را پیدا کرد تا تنها در ۳۴ سالگی تیم بزرگسالان این باشگاه را مربیگری کند.
آموریم در سمت مربیگری براگا ب
هافبک سابق پرتغال و بنفیکا هدایت این تیم را بر عهده گرفت و استعداد او به عنوان مربی به سرعت نمایان شد. براگا یک بار دیگر با تکبر و اعتماد به نفس بازی می‌کرد. از ۱۷ ژانویه تا ۱۵ فوریه ۲۰۲۰، براگا دو مرتبه با پورتو و اسپورتینگ و یک مرتبه با بنفیکا بازی کرد. تقریباً به همان اندازه‌ای که در یک فصل لیگ پرتغال ممکن است بازی‌های سختی داشته باشید؛ نتیجه چه بود؟ براگا هر پنج مسابقه را با پیروزی پشت سر گذاشت، از جمله فینال تاچا دا لیگا مقابل اسپورتینگ. آموریم به سرعت اولین جام خود را در حرفه مربیگری کسب کرد.
اسپورتینگ و دیگر تیم‌های لیگ به سرعت متوجه شدند که ویژگی خاصی درباره این مربی جوان وجود دارد. کمتر از ۱۰ روز پس از اینکه براگا با هدایت آموریم آنها را در استادیو مونیسیپال د براگا شکست داد؛ او به عنوان سرمربی جدید اسپورتینگ انتخاب شد. به شکل بحث برانگیزی، شیرها مبلغ بسیار قابل توجه ۱۵ میلیون یورو را برای ورود آموریم به ورزشگاه خوزه آلوالاد پرداخت کردند.
این سومین بند آزادسازی گران بعد از ویلاش‌بواش و ناگلزمن است که برای یک مربی پرداخت شده است و رقمی حیرت‌آور برای یک باشگاه پرتغالی محسوب می‌شود با توجه به روابط پراکنده میان هیئت مدیره باشگاه و حامیان آنها، که بسیاری از آنها تصمیم به استخدام آموریم را نمونه ای از سومدیریت مالی می‌دانستند، این یک خطر بزرگتر بود.
آموریم اما تنها به دو چیز فکر می‌اندیشید: اتحاد باشگاه و پیروزی در مسابقات فوتبال
او در ۱۱ بازی پایانی فصل ۲۰-۱۹ که به دلیل کووید-۱۹ نا تمام باقی مانده بود؛ شش پیروزی، سه تساوی و تنها دو باخت را ثبت کرد. او همچون زمانی که در تبم براگا مربیگری می‌کرد از سیستم ۳ دفاعه استفاده می‌کرد و مانند باشگاه سابقش عملکرد عالی داشت. علیرغم بی‌تجربگی، این آموریم بود که با بهترین نسبت امتیاز به ازای هر بازی از بین چهار سرمربی که در آن فصل در اسپورتینگ کار کردند (۱.۹۱) کار را به پایان رساند.
علیرغم تمام نکات مثبتی که آموریم در دوره کوتاه خود در این مقطع به ارمغان آورده بود؛ باخت به پورتو و بنفیکا در فاصله ۱۰ روز تا پایان فصل، نشان دهنده این موضوع بود که چه مقدار از سطح خوبشان فاصله داشتند. برای همگان کاملاً واضح بود که مشاهده کنند بزرگ‌ترین مانع اسپورتینگ خود تیم است که به شدت از نظر عمق ترکیب و کیفیت ضعف داشتند.
مثال واضحی از اینکه تیم اسپورتینگ به چه میزان ضعیف شده بود این است که بهترین گلزن آنها با ۸ گل و نیز خلاق ترین بازیکن این تیم با ۷ پاس گل برونو فرناندز بود. در شرایط عادی شاید این آمار خوب باشد اما زمانی که بازیکن در اواسط رقابت باشگاه را ترک کرده بود آنچنان قابل قبول نیست.
بنفیکا که هم امتیاز آنها بود؛ فصل را با دو بازیکن ۱۸ گله به پایان رساند (کارلوس وینیسیوس و پیتزی)، پائولینیو از براگا با ۱۷ گل و موسا ماره‌گا از پورتو با ۱۲ گل دو بازیکن دیگر با آمار دو رقمی در گلزنی فصل را به پایان رساندند و به این معنی است که اسپورتینگ تنها باشگاهی بود که در بین چهار تیم برتر، بدون بازیکنی که آمار دو رقمی در گل و پاس گل داشته باشد فصل را به پایان رساند.
آنها به راستی در ضعیف‌ترین موقعیت نسبت به دیگر تیم‌های معتبر پرتغال قرار داشتند و نیاز به یک انقلاب و اصلاحیه جدی حس می‌شد. یکی از راه‌های مقرون به صرفه برای جذب استعدادها برای تیم اول، تمرکز بر روی آکادمی تیم است. اسپورتینگ همیشه باشگاهی بوده که توانسته ستارگان فوق العاده ای از جمله استعدادهای کلاس جهانی مانند لوئیس فیگو و کریستیانو رونالدو بسازد. تحت امر آموریم، به استعدادهای جوان اجازه درخشیدن داده شد.
در پایان فصل ۲۰۲۰-۲۰۱۹، بازیکنانی مثل به ماتئوس نونس (۲۱ ساله)، ادواردو کوارشما (۱۸ ساله)، نونو مندس (۱۷ ساله)، جوئلسون فرناندس (۱۷ ساله) و تیاگو توماس (۱۸ ساله) اولین بازی خود را زیر نظر او انجام دادند. واضح است که آموریم در حال آزمایش جوانانی بود که در اختیار داشت و نیم نگاهی به این که چه بازیکنانی می‌توانند به شکل بالقوه در فصل جدید مشارکت داشته باشند. گرچه این فصل نا امید کننده بود ولی آنها امیدوار بودند و می‌دانستند آینده بهتری در انتظارشان است.
فصل ۲۰۲۰/۲۱ و بعد از آن
در تابستان ۲۰۲۰، آموریم مشغول شد تا بازیکنان باکیفیتی را که می‌دانست با ترکیب ۳-۴-۳ مورد علاقه او منطبق هستند جذب کند.
این باشگاه پدرو پوررو مدافع جوان منچسترسیتی را که در پست وینگ‌بک راست بازی میکند به صورت قرضی به خدمت گرفت. زوهیر فدال مدافع میانی باتجربه رئال بتیس جذب شد. ژائو ماریو به صورت قرضی از اینترناسیونال به این باشگاه آمد.بازیکنی که با تجربه خود می‌توانست بسیار به تیم اسپورتینگ کمک کند و به دنبال درخشش مجدد بود. او توانستند با ژائو پالینیا زوج خط هافبک را تشکیل دهد.
او مدتی را در موریرنسه، بلننسس و اخیراً در براگا به صورت قرضی سپری کرده بود. در طول دوران حضورش در براگا، او برای مدت کوتاهی زیر نظر آموریم بازی کرد، بنابراین زمانی که این سرمربی، براگا را به مقصد اسپورتینگ ترک کرد؛ واضح بود که پالینیا یک بار دیگر بخشی از برنامه‌های او خواهد بود.
آنتونیو آدان، دروازه بان سی و سه ساله، از اتلتیکو مادرید به عنوان بازیکنی با تجربه آمد جذب شد اما همچنین به دنبال اثبات خود و بازگشت به فرم ایده‍آل خود در رئال بتیس است که باعث شده بود اتلتیکو مادرید او را جذب کند. پس از گذراندن اکثر زمان خود در اتلتیکو به عنوان یک بازیکن تعویضی اسپورتینگ فرصتی برای او بود تا بار دیگر دروازبان شماره ۱ شود.
اسپورتینگ همچنان در لیگ پرتغال به دنبال بازیکن برای تقویت خود بود و برونو تاباتا را از پورتیموننسه و نونو سانتوس بازیکن سابق بنفیکا را از ریو آوه به خدمت گرفت. آنها به کسی نیاز داشتند که جای برونو فرناندز را پر کند؛ کسی که اسپورتینگ بتواند در لحظات سخت به او تکیه کند و با جادوی خود تیم را نجات دهد. آن شخص پدرو پوته گونچالوز بود.
پس از یک دوره حضور در آکادمی تیم ولورهمپتون، به پرتغال آمد و فصل اولش در فالمیکائو را به خوبی پشت سر گذاشت. او اغلب بخشی از یک خط هافبک سه نفره بود. او همچنان توانست هفت گل و هشت پاس گل برای تیمی که در آن زمان به تازگی صعود کرده بود به ثمر برساند. با این حال، آموریم پتانسیل پوته را برای بازی نزدیک‌تر به دروازه و کمک به تیمش حس می‌کرد.
برای فصل ۲۱-۲۰، آموریم پوته را به عنوان مهاجم سمت راست در ترکیب ۳-۴-۳/۳-۴-۲-۱ به کار گرفت اما با عرضی که پدرو پوررو فراهم می‌کرد به پوته اجازه آزادی بیشتری داده شد. او به داخل حرکت می‌کرد و به مهاجم مرکزی نزدیک تر می‌شد تا دفعات بیشتری گلزنی کند.
او ۲۳ گل به ثمر رساند و به عنوان بهترین گلزن، لیگ پرتقال شناخته شد. گل‌های او ۳۵ درصد از تمام گل‌هایی بود که اسپورتینگ به ثمر رساند. سهم فوق العاده‌ای از یک بازیکن در اولین فصل خود به عنوان یک بازیکن تهاجمی و این شگفت انگیز بود. تمایل او به ثبت گل‌های فوق العاده با آمار گل‌های بیشتر از گل‌های مورد انتظار او در فصل ۲۰-۲۱ برجسته می‌شود: ۲۳ گل با ثبت XG=11.6 به دست آمد که ۱۱.۴ بیش از آنچه انتظار می‌رفت بود. او بیشتر از هر بازیکنی در سراسر پرتغال یا پنج لیگ بزرگ اروپایی چنین آماری را ثبت کرده بود. .
فصل شروع شد و پس برد قابل انتظار ۲-۰ خارج از خانه در پاچوس و پورتیموننسه، نخستین آزمون بزرگ اسپورتینگ در بازی سوم دیدار برابر پورتو بود. اسپورتینگ ۲-۱ عقب افتاد تا اینکه لوچیانو ویتو با گل تساوی در دقیقه ۸۷ بازی را به ثمر رساند و بازی با نتیجه ۲-۲ به پایان رسید. گل‌های دیرهنگام چیزی است که هواداران اسپورتینگ در ادامه فصل به آن عادت کردند و مردان آموریم به خاطر گل‌های مهم دیرهنگام بر سر زبان‌ها می‌افتند.
آنها در ۹ مسابقه از ۳۴ بازی خود در فصلی که منجر به قهرمانی آنها شد در دقیقه ۹۰ یا بعد از آن یک گل به ثمر رساندند. چهار گل از این گل‌ها پیروزی را به ارمغان آورد و یک گل تساوی بخش مسابقه بود. یعنی این پنج گل به تنهایی ۹ امتیاز برای اسپورتینگ به همراه آورد.
در پایان فصل، ۱۱ پیروزی از ۲۶ برد اسپورتینگ با اختلاف یک گل به دست آمد. آن رویارویی هفته سوم با پورتو و تساوی ۲-۲ مقابل فامالیکائو در دو ماه بعد، تنها دو بازی‌ای بود که اسپورتینگ بیش از دو گل دریافت کرد و تا آوریل ۲۰۲۱، در ۱۸ بازی یا دروازه خود را بسته نگه داشت یا تنها یک گل دریافت کرد.
یک هفته بعد، آنها دوباره با یک گل دیرهنگام به بازی بازگشتند. گونچالوز با گل دقیقه ۸۱ مقابل سانتا کلارا به عنوان قهرمان تیم ظاهر شد. پس از این، اسپورتینگ در سال جدید بدون شکست بود و تقابل بزرگ بعدی آنها در ماه فوریه برابر بنفیکا برگذار شد. زننده گل پیروزی در این بازی که بود؟ ماتئوس نونس، بازیکن خط میانی، که با گل دراماتیک دقیقه ۹۲، رقیب همشهری را با شکست بدرقه کرد.
آموریم کنترل بازی را از دست نمی‌داد اما می‌توانستید حس کنید که نکته خاصی در مورد این تیم وجود دارد. چیزی که به آنها شخصیت و عطش برای پیروزی می‌داد.
اسپورتینگ در تمام فصل به همین شکل ادامه داد. در مواقعی که ممکن به نظر نمی‌رسید به بازی بازگشت و گل‌های دیرهنگام را به ثمر رساند. دروازه خود را بسته نگه داشت و مهمتر از همه در بازی‌ها پیروز شد. اسپورتینگ فصل را تنها با یک شکست به پایان رساند: باخت ۴-۳ از بنفیکا که تنها یک هفته قبل از پایان فصل بود. اسپورتینگ تاج شکست‌ناپذیر خود را شکسته می‌دید اما هواداران برایشان این موضوع مهم بود که پس از ۱۹ سال قهرمان لیگ شده بودند.
از منظر تدافعی، اسپورتینگ فصل فوق العاده‌ای را پشت سر گذاشت. سباستین کوتس، کاپیتان باشگاه، یک جنگجوی کامل بود و در هر دو سمت زمین درخشان ظاهر شد.
بازی در قلب دفاع سه نفره آموریم، به رهبری کوتس و نگرش تسلیم ناپذیری و توانایی فردی دفاعی، او را به بازیکنی عالی برای شریک شدن با گونچالو ایناسیو که در حالی که جوان است اما فوق العاده با استعداد تبدیل کرد. کوتس فصل قهرمانی را نه تنها به عنوان بهترین مدافع گلزن در رقابت‌ها (پنج گل) به پایان رساند، بلکه او بیش از هر مدافع دیگری کلین شیت کرد (۱۹ کلین‌شیت). آماری که به او کمک کرد جایزه بهترین بازیکن لیگ پرتغال را کسب کند. او کاملا لایق آن بود.
آنتونیو آدان دروازه‌بانی بود که بیشترین کلین شیت داشت و از ۲۰ کلین شیت اسپورتینگ ۱۹ کلین شیت برای آدان بود و آنها تنها ۲۰ گل دریافت کردند. ۹ گل کمتر از تیم پورتو و به حریفان خود اجازه دادند که آمار ۲۴.۷ گل مورد انتظار در مقابلشان ثبت کنند که کمترین میزان آن در لیگ بود. در میان شش لیگ برتر اروپا، این محکم‌ترین خط دفاع برای xG در بین ۱۱۶ تیم بود، با میانگین ۰.۷۳ گل مورد انتظار در هر مسابقه که ثبت شد.
اسپورتینگ در دو فصل گذشته نسبت به فصل ۲۰-۱۹ چه تغییر کرده است؟
درست است، آموریم در ۱۱ بازی پایانی آن رقابت ضعیف، سرمربی بود اما زمان کافی برای نشان دادن سبک بازی واقعی خود بر روی بازیکنان باشگاه وجود نداشت. در سال ۲۰۲۰-۲۰۱۹ اسپورتینگ به شکل میانگین ۶.۶ بازی برگشت بالا داشت اما این میزان از سال ۲۱-۲۰ به ۸.۲ در هر بازی افزایش یافته است. این در حالی است که این باشگاه سعی میکند اکثرر حریف خود را در یک سوم دفاعی خود تحت فشار قرار دهد. این امر با میانگین فاصله شروع مالکیت در زمین که از فصل ۲۰۲۰-۲۰۲۱ به طور میانگین دو متر پیشرفت کرده است، تأیید می‌شود.
شواهد بیشتری از تاثیر آموریم در بهبود اسپورتینگ را می‌توان از طریق اندازه‌گیری توالی صحنه‌های پرس (pressed sequences metric) شده پیدا کرد. این اندازه‌گیری‌ها در یک سوم دفاعی شروع می‌شوند؛ زمانی که سه یا کمتر پاس داده باشند، و در ادامه در نیمه خودی به پایان برسانند، اندازه‌گیری می‌کنند. در فصل ۲۰-۲۰۱۹، اسپورتینگ میانگین ۱۱.۶ پرس در هر بازی لیگ برتر پرتغال (یازدهمین تیم برتر لیگ) را دریافت کرد، اما از فصل ۲۰۲۰-۲۰۲۱ آنها این میزان را به ۱۵.۸ (سومین تیم برتر لیگ) افزایش داده‌اند.
پیشرفت در رقابت برای تصاحب جام
باقی ماندن در اوج، سخت‌تر از رسیدن به آن است. در فوتبال نیز این موضوع صادق است. کسب عنوان قهرمانی برای اسپورتینگ لحظه‌ای تاریخی برای باشگاه بود اما آنها می‌دانستند که در فصل بعد، پورتو و بنفیکا هر دو پیشرفت می‌کنند؛ هم از نظر کیفیت تیم و هم از نظر عملکرد در زمین حریفان سخت تری خواهند شد. اسپورتینگ همچنین باید با لیگ قهرمانان اروپا در کنار لیگ داخلی دست و پنجه نرم کند، ماموریتی کاملا جدید برای روبن آموریم جوان در پیش است.
ژائو ماریو که در قهرمانی اسپورتینگ نقش مهمی داشت؛ از باشگاه اینتر جدا شد و به لیسبون بازگشت اما نه به اسپورتینگ، او تصمیم گرفت به رقیب همشهری، بنفیکا بپیوندد. نونو مندز، مدافع چپ سریع پرتغالی که فصل قبل توسط آموریم به او فرصت داده شد و توجه برخی از باشگاه‌های مطرح اروپایی را در این روند به خود جلب کرد؛ اسپورتینگ را ترک و به صورت قرضی و با بند خرید به غول فرانسوی یعنی پاری سن ژرمن پیوست. این در حالی که پابلو سارابیا به صورت قرضی به اسپورتینگ پیوست. آموریم نیز با آمدن ماتئوس ریس، روبن ویناگره و ریکاردو اسگایو، پست دفاع کناری اسپورتینگ را مستحکم کرد.
به شکل شگفت انگیزی، در هنگام نگارش این مقاله، اسپورتینگ از فصل گذشته که منجر به قهرمانی شد بهتر عمل میکند. پس از ۱۶ بازی در فصل ۲۰۲۱-۲۲، اسپورتینگ ۱۴ برد، دو تساوی کسب کرده و هنوز شکست نخورده است. این زمان را با همین نقطه از فصل ۲۱-۲۰ مقایسه کنید. آنها ۱۳ برد، سه تساوی داشتند و شکست ناپذیر بودند.
شایان ذکر است، آنها توانسته‌اند از نظر دفاعی نیز پیشرفت کنند و تنها ۷ گل در تمام طول فصل دریافت کرده‌اند. ۲ گل کمتر از ۱۶ بازی پایانی در فصل ۲۱-۲۰. آدان در ۱۶ بازی اول ۱۰ مرتبه کلین شیت داشته است و غیرممکن نیست که بتواند این بار بیش از ۲۰ کلین شیت در لیگ داشته باشد.
شروع آنها در این فصل بسیار قابل توجه‌تر است. زمانی که برخی از بازی‌هایی را که پشت سر گذاشته‌اند را نگاه کنیم؛ شکست دادن براگا در خارج از خانه و تساوی در خانه با رقیب خود در راه عنوان قهرمانی یعنی پورتو بسیار عالی است. با این حال، برجسته‌ترین بازی تا اینجای فصل، پیروزی ۳-۱ آنها بر رقیب همشهری، بنفیکا در ورزشگاه دالوز بود؛ جایی که آنها تاج شکست ناپذیری خود را در فصل قبل از دست دادند.
متئوس نونز در فرم فوق العاده‌ای بود. یک گل و یک پاس گل ثبت کرد. بنفیکا مالکیت ۶۷ درصدی توپ را در اختیار داشت اما این چیزی بود که آموریم از واگذاری آن خوشحال بود. اسپورتینگ همراه با مالکیت توپ تصمیم گرفت به بنفیکا اجازه دهد تا به زمین آنها حرکت کند و آماده بود تا از یک پاس ضعیف یا یک لمس توپ متزلزل استفاده کند و یک ضد حمله علیه سهمگین انجام دهد.
علی رغم سلطه‌ی بنفیکا بر توپ، نه تنها بنفیکا نتوانست بیشتر از سه شوت ثبت کند و این در حالی بود که اسپورتینگ دو شوت بیشتر از رقیب سنتی روانه دروازه آنها کرد. اسپورتینگ نیز در مجموع با ۱۴ اقدام شوتزنی بهتر از بنفیکا با ۱۱ اقدام عمل کرد.
آموریم خود را به عنوان یک مربی برتر و جوان معرفی کرده است و با گذشت هر بازی، مربی پرتغالی تنها به شهرت خود می‌افزاید. او روزهای خوب را به آلوالاده بازگردانده است و هواداران اسپورتینگ امیدوارند که کار آموریم با تغییر عقیده در اسپورتینگ، افزایش انتظارات و تاثیر کلی او بر باشگاه، مدت‌ها پس از رفتن او دست نخورده باقی بماند.
منبع: the analyst
مترجم: محمد حسین صیفوری
کاری از گروه فنی آنالیزتاکتیکی
-
دوره تخصصی آنالیز فوتبال (بخش اول)۱,۹۷۰,۰۰۰تومان -
نرم افزار آنالیز گرافیکی۲,۵۸۰,۰۰۰تومان -
دوره آموزش آنالیز فوتبال۱,۰۸۰,۰۰۰تومان