انتقال یک بازیکن بین دو باشگاه معمولا معامله‌ای پیچیده با جزئیات فراوان مهم است که با همگرایی منافع دو باشگاه بنا می‌شود.
بلافاصله پس از توافق بر بندهای اصلی و موارد مهم، پرونده به وکلای دو طرف سپرده می‌شود تا از روند درست توافقات و نیز انجام نکات ریز اطمینان حاصل شود. توافق بر روی یک قرارداد کامل و مورد تایید دو طرف بسیار پیچیده است.
محدودیت‌های زمانی، فشار رسانه‌ها و… مواردی هستند که امضای یک قرارداد را بسیار مبهم می‌کنند. گاهی پیش می‌آید به دلیل دست نیافتن بر توافقی مورد تایید دو طرف، معامله فسخ می‌شود یا برخی مواقع به دلیل تصمیمات نادرست یک طرف، شرایط بد و تاوان سنگینی در آینده ایجاد می‌شود.
۱- به موقع عمل کنید
روز پایانی نقلوانتقالات همیشه پرشورترین و پرخبرترین روز است. با توجه به فشار و کمبود زمان در این روز، باشگاه‌ها بیشتر به دنبال انجام توافقات سریع و گاهی عجیب هستند. در این روز نقلوانتقالات عموما وابسته به یکدیگر هستند؛ اگر یکی صورت نگیرد چند انتقال دیگر هم به حالت تعلیق در می‌آیند یا فسخ می‌شوند. با این حال، عموما این روز استراتژیک‌ترین روز نقلوانتقالات است و برای بسیاری مهم‌ترین روز.
طبق قوانین فیفا ثبت‌نام بازیکنان و ورود آن‌ها به لیست بازیکنان در دو دوره زمانی در قبل از شروع فصل (حداکثر ۱۲ هفته) و میانه فصل (۴هفته) قابل انجام است. درباره صدور گواهینامه انتقال بین‌المللی (ITC) باید دو باشگاه مدارک و اطلاعات لازم و ضروری را در سیستم تطبیق انتقال (TMS) ثبت کنند و بعد از تطبیق آن‌ها ITC صادر می‌شود. طبق آیین‌نامه فیفا، آخرین مهلت زمان درخواست برای ITC در روز نهایی نقلوانتقالات است؛ پس طبق این قانون باید امضاها و مدارک تا قبل از این زمان ثبت و آماده شده باشند.
اگر چنین اتفاقی بعد از زمان گفته شده رخ دهد چه خواهد شد؟ واضح است ITC صادر نمی‌شود (گرچه استثناهایی وجود دارد) و باشگاه قادر نخواهد بود قرارداد بازیکن را ثبت و آن را به لیست خود وارد کند؛ پس قرارداد معلق می‌ماند یا فسخ می‌شود و اگر دو تیم بخواهند می‌توانند آن را در پنجره بعدی به ثبت برسانند.
گاهی پیش می‌آید که می‌گویند این مقدار سختگیری قابل قبول نیست یا بهتر است مقداری انعطاف در آن اعمال شود. ممکن است در این روند خاص در روز و ساعات پایانی تاخیر یا مشکلی روی دهد که باعث شود ثبت بعد از زمان مورد نظر انجام گیرد، اما افراد حاضر در راس این حوزه مرزی مشخص بین تاخیر سهوی و عمدی در نظر می‌گیرند که باعث می‌شود مواردی را قبول کنند اما با سازوکاری قانونی. یکی از این سازوکارها در لیگ جزیره “معامله ورق” است
سندی کوچک که نشان می‌دهد دو تیم بر سر انتقال بازیکن توافق کرده‌اند و با تحویل این سند دو ساعت وقت اضافه به آن‌ها برای ثبت اطلاعات و دریافت ITC داده می‌شود.
یک مورد دیگر که وجود دارد بدین‌گونه است که باشگاه جدید تمام مدارک و توافقات را ثبت کرده اما باشگاه کنونی بازیکن به دلایلی این کار را انجام نداده یا دیر انجام داده است. در این زمان از ثبت و انتقال بازیکن در باشگاه جدید جلوگیری می‌شود. حال هیچ تردیدی وجود ندارد که توافق بین دو باشگاه انجام شده و باشگاه جدید خرید بازیکن و ثبت مدارک را به‌موقع انجام داده است. چنین مواقعی فیفا به اتحادیه (لیگ) باشگاه مورد نظر اجازه می‌دهد که در صورت تمایل معافیتی در نظرگرفته شود.
نکته: این معافیت بدون در نظر گرفتن محبوبیت و یا قدرت باشگاه و فقط طبق نظرات قانونی است. از آن‌جا که مراحل اداری این کار طولانی است، ثبت بازیکن در باشگاه جدید با مدتی تاخیر صورت می‌گیرد. این عمل یک استثنا است و در شرایط بسیار خاص صورت می‌گیرد.
در چه حالتی شرایط انجام چنین استثنایی نیز برآورده نمی‌شود؟
به عنوان مثال، در روز پایانی نقلوانتقالات تابستانی ۲۰۱۸ در معامله بین رئال‌مادرید و منچستریونایتد برای ناواس و دخیا، اننقال اسناد و ثبتشان در زمان مقرر انجام نشد. هر دو تیم اسنادی را منتشر کردند که تیم دیگر را محکوم می‌کرد که کوتاهی کرده است. اما در نهایت هیچ کدام اقدام قانونی انجام ندادند و معامله ادامه نیافت و در نهایت فسخ شد.
مثال دیگر، پرونده انتقال آندره سیلوا از اسپورتینگ به لسترسیتی بود. اسناد انتقال او ۱۴ ثانیه پس از اتمام نقل و انتقالات تابستانی ۲۰۱۷ ارائه شد و تایید نگردید .بعد از این اتفاق، او ابتدا به Fifa و سپس به Cas مراجعه کرد ولی نتیجه‌ای نگرفت و اعتراض او بی‌ثمر بود. همان‌طور که گفته شد، به جز موارد بسیار محدودی که وابسته به نظر مراجع است، در دیگر زمان‌ها این مجوز صادر نمی‌شود. گرچه شاهد هستیم در مواردی شکایت حقوقی صورت نمی‌گیرد اما طرح دعوی حقوقی اجتناب‌ناپذیر است.
به عنوان مثالی دیگر، دو باشگاه نیس و اسپورتینگ در روز پایانی نقلوانتقالات تابستانی ۲۰۱۱ درباره انتقال یانیک دژالو به توافق رسیدند.کلیه مراحل انجام شد اما بارگذاری اسناد در TMS تنها ۴ دقیقه بعد از پایان وقت قانونی صورت گرفت. پس از آن هم نیس نتوانست اسناد را بارگذاری کند و معامله فسخ شد.
در نهایت بازیکن در نقلوانتقالات زمستانی ۲۰۱۲ به عنوان بازیکن آزاد به بنفیکا پیوست. باشگاه اسپورتینگ ادعای نقض توافق‌نامه نقلوانتقالات را علیه نیس مطرح و به Fifa PSC شکایت کرد. نیس محکوم شد و آن‌ها ۱میلیون یورو باید به اسپورتینگ به دلیل سهل‌انگاری پرداخت می‌کردند که در دادگاه تجدیدنظر به۸۰۰ هزار یورو کاهش یافت. به همین دلیل، گاه تاخیر در ثبت مدارک انتقال بازیکن اجتناب‌ناپذیر است.
۲- معاینات و مدارک پزشکی همیشه قبل از قرارداد!
گاهی شاهد هستیم قراردادی به دلیل موفق نشدن بازیکن در معاینات و تست‌های پزشکی لغو می‌شود. عموما بندهایی وجود دارد که در قرارداد نوشته نشده اما ثبت قرارداد وابسته به آن‌ها است: همچون معاینات پزشکی. بنابراین، از نظر تئوری می‌توان مجوز انتقال یک بازیکن را منوط به قبول شدن تست‌های پزشکی او در دپارتمان پزشکی مورد تایید باشگاه جدید دانست.
نکته مهم: در زمان انجام تست‌های پزشکی، باشگاه قبلی بازیکن مجاز به پیشنهاد دادن و انتقال او به باشگاه سومی نیست.
انجام تست‌های پزشکی و نتایج آن زمانبر است و این باعث می‌شود باشگاه قبلی بازیکن کمی منتظر و سردرگم بماند تا مشخص شود سرنوشت این بازیکن چه می‌شود و زنجیره انتقال بازیکنان وابسته معلق می‌ماند.
در مواردی شاهد هستیم که قبل از انجام آزمایش پزشکی قرارداد و مدارک انتقال امضا شده است ولی بازیکن در آزمایش‌های پزشکی مردود می‌شود. در این مواقع شرایط حقوقی پیچیده‌ای ایجاد می‌شود. عموما در این زمان قرارداد انتقال فاقد اعتبار تلقی می‌شود اما قرارداد بازیکن با باشگاه جدید پابرجا و لازم‌الاجرا است.
به عنوان مثال، در نقلوانتقالات زمستانی ۲۰۱۰ دو باشگاه لاتزیو و ویارئال برای انتقال قرضی لدسما به لاتزبو به توافق رسیدند یک بند پیش‌شرط در این قرارداد وجود داشت که بیان می‌کرد ثبت قرارداد به منزله تایید شدن تست‌های پزشکی است. باشگاه لاتزیو در همان روز بدون انجام تست پزشکی قرارداد را با لدسما امضا کرد، اما تیم پزشکی لاتزیو او را تایید نکردند. عقاب‌ها از ادامه روند انتقال خودداری کردند ولی ویارئال از لاتزیو شکایت کرد.
ادعای باشگاه اسپانیایی در Fifa psc و CAS رد شد، زیرا همان‌طور که گفته شد طبق قوانین فیفا این مورد در قرارداد بین دو باشگاه اعمال نمی‌شود و فقط بین بازیکنان آزاد و باشگاه جدید است.
آزمایش‌های پزشکی نقش بسیار مهمی در به نتیجه رسیدن قرارداد دارد. برای باشگاه‌ها اطمینان از سلامت بازیکنی که به خدمت می‌گیرند بسیار مهم است، زیرا در ازای پولی که خرج می‌کنند انتظار دارند بازیکنی با آمادگی بدنی خوبی را به خدمت بگیرند. باید توجه کنیم تا حد امکان تا قبل از بستن قرارداد آزمایش‌ها را انجام دهیم تا درگیر مسائل حقوقی نشویم.
۳- حداکثر مبلغ انتقال
طبق قوانین فیفا یک بازیکن حداکثر می‌تواند در ۳ باشگاه در طول یک فصل قرارداد ثبت کند، اما فقط برای دو باشگاه می‌تواند در بازی‌های رسمی به میدان برود. البته اگر بین باشگاه‌هایی جابه‌جا شود که پنجره نقل‌وانتقالاتشان همزمان است مشکلی برای بازی در تیم سوم ندارد. البته فیفا در موارد خاصی اجازه ثبت‌نام بازیکن در باشگاه چهارم را داده است، به شرطی که ثبت بازیکن در یکی از باشگاه‌ها فقط به منظور قرض دادن او به باشگاه چهارم باشد. اگر چنین عملی انجام نگیرد نمی‌توان قرارداد جدیدی امضا کرد.
تعریف فیفا از فصل: دوره‌ای است که با اولین بازی قهرمانی لیگ ملی شروع و با آخرین بازی آن تمام می‌شود.
با شروع اولین دوره نقلوانتقالات، یک بازیکن می‌تواند بین دو باشگاه جابه‌جا شود. نکته مهم این است که در بازه نقل‌وانتقالاتی دوم، زمانی که بازیکن از تیم دوم به سوم انتقال پیدا می‌کند باید دقت شود آیا برای دو باشگاه قبل بازی رسمی انجام داده است یا خیر.
به عنوان مثال در نقلوانتقالات زمستانی ۲۰۱۵ باشگاه نیس فرانسه حاتم بن‌عرفا را از نیوکاسل در حالی که چند بازی در لیگ زیر ۲۱ سال انجام داده و سپس به صورت قرضی به نیوکاسل رفته بود به خدمت گرفت. بنابراین باشگاه نیس سومین باشگاهی می‌شد که بن‌عرفا را در فصل ۲۰۱۵/۲۰۱۴ ثبت کرده بود.
در این حال برای باشگاه فرانسوی مشخص نبود که آیا بازی برای زیر ۲۱ساله‌های نیوکاسل بازی رسمی به حساب می‌آید یا خیر؟ از آن‌جا که این قانون امکان ثبت قرارداد بازیکن با سه باشگاه را پیش‌بینی کرده است اما گفته شده فقط می‌تواند برای ۲ تیم از آن‌ها بازی کند، بنابراین LFP اقدام به همگام‌سازی قراردادها کرد و در نهایت نتیجه این شد که بن‌عرفا نمی‌تواند برای نیس در آن فصل بازی کند.
با توجه به این‌که این قانونی نسبتا ساده است اما باید همیشه با توجه بسیار به آن دقت شود چون ممکن است تبصره‌ای از آن محدودیتی برای شما ایجاد کند.
۴- خطر بازیکن ثبت‌نام نشده!
جذب بازیکن جدید یک حرکت جذاب برای یک باشگاه است. علاوه بر این، شور و شوق بسیاری در طرفداران و نیز در رسانه ها ایجاد می‌کند. جذب این بازیکن باعث می‌شود رقابتی بین بازیکنان ایجاد شده و همچنین احتیاج مربی در بعضی پست‌ها برآورده شود و در نهایت یک یا چند بازیکن از لیست خارج می‌شوند.
موضوع بازیکن جذب شده و خارج شده بسیار مهم است. یک بازیکن ممکن است به دلایل زیادی از باشگاه خارج شود. می‌تواند به دلیل به توافق نرسیدن با باشگاه بر سر تمدید قرارداد باشد یا به دلیل سهمیه‌های مختلفی که از طریق لیگ برای بازیکنان خارجی یا رده‌های سنی مختلف اعمال می‌شود.
یکی از دلایل بسیار مکرر در خروج این است که باشگاه بازیکن خارجی را جذب می‌کند تا بتواند او را جایگزین بازیکن دیگری کرده و آن بازیکن را در پنجره نقلوانتقالات به تیم دیگری منتقل کند. اما چنین نمی‌شود و بازیکن از تیم جدا نمی‌شود پس به این دلیل بازیکن جدا نشده از لیست خارج می‌شود تا فضا برای آن بازیکن ورودی باقی بماند. گاهی خروج بازیکن از لیست به دلایل غیرفنی اتفاق میفتد.
نکته: بازیکن نمی‌تواند با اختیار خود از لیست خارج شود به خصوص وقتی شرایط نوشته شده در قرارداد کاملا رعایت شود و باشگاه می‌تواند تصمیم بگیرد بازیکن را خارج کند یا خیر.
گاهی نیز باشگاه می‌تواند تصمیم بگیرد که بازیکن با تیم ذخیره یا تیم‌های جوانان بازی کند. به عنوان مثال اگر بازیکن مصدوم شود و پس از بازگشت مشخص شود میزان آمادگی او کمتر از حد مورد نظر است، باشگاه می‌تواند او را به تیم‌های رده سنی پایین‌تر و یا ذخیره بسپارد تا آمادگی خود را کسب کند.
البته اگر در قرارداد چنین شرایطی ذکر شود؛ در غیر این‌صورت بازیکن طبق قوانین می‌تواند به اتاق حل اختلافات فیفا FIFA DRC شکایت کرده و قراردادش را به این دلیل فسخ کند. گاهی هم پیش می‌آید بازیکن از تمرینات کنار گذاشته می‌شود یا باشگاه بندی در قراردادش قرار می‌دهد که امکان انتقال بازیکن به رده جوانان را می‌دهد اما او قراردادش را فسخ می‌کند پس در این شرایط او باید به باشگاه غرامت بدهد.
ایگور استرلکوف، بازیکن روسی تیم کریلیا سوتف، در دادگاه CAS توضیحاتی درباره فسخ قرارداد خود با باشگاه داد. باشگاه او را مجبور به تمرین در دمان منفی ۱۵ درجه به تنهایی و بدون برنامه تمربن و بدون هدف خاصی کرده بود. در نهایت CAS حق را به بازیکن داد و اقدام باشگاه را غیرقانونی دانست.
پس استفاده نکردن از بازیکنی یا کنار گذاشتن او ممکن است باعث شود او قراردادش را طی شرایط خاص یک‌طرفه فسخ کند.
در کل شرایط خاصی وجود دارد تا بازیکن بتواند قراردادش را فسخ کند. اسماعیل بانگورا، بازیکن گینه‌ای باشگاه النصر امارات، با دریافت کارت قرمز محروم شد و علاوه بر آن این بازیکن به دلیل حضور در جام ملت‌های آفریقا در دسترس نبود. پس حضور او در لیست اانصر فقط یک جایگاه را اشغال می‌کرد پس النصر او را از لیستش خارج کرد. اما او همچنان دستمزد دریافت می‌کرد و مجاز به تمرین با باشگاه بود. او قرادادش را فسخ کرد و شکایت کرد. CAS شکایت او را صحیح نداست و او و تیم جدیدش یعنی نانت موظف به پرداخت غرامت به النصر شدند.
اخیرا در برخی پرونده‌ها مثل مائورو زاراته، بازیکن لاتزیو، و اریک سالکیچ، بازیکن آرسنال روسیه، CAS تشخیص داد فسخ قرارداد بازیکن به دلیل این است که باشگاه علاقه چندانی به بازیکن ندارد و به همین دلیل بازیکن غرامتی به باشگاه پرداخت نمی‌کند.
بنابراین “حق بازی” یک موضوع بسیار مهم است و بازیکن در شرایطی می‌تواند تنها به این دلیل قراردادش را فسخ کند و لازم نیست غرامتی به باشگاه بپردازد. پس باشگاه وقتی به بازیکنی علاقه ندارد و می‌خواهد او را کنار بگذارد باید به بندها و بسیاری از موارد دقت کند تا مشکل اساسی و جدی پیش نیاید و موقعیت باخت-باختی ایجاد نشود.
۵- انتقال مشروط به پرداخت
عموما تصمیم یک باشگاه برای انتقال یک بازیکن جنبه مالی دارد. شرایط پرداخت متفاوتی وجود دارد که می‌تواند مبلغ انتقال را قسط‌بندی کند. باشگاهی که بازیکن از آن جدا شده نیز می‌خواهد در زمان فروش مطمئن شود که انتقال خوبی صورت گیرد و جدا شدن بازیکن جبران شود. پس به این ترتیب باشگاهی که بازیکن از آن جدا می‌شود می‌خواهد از اقدامات مربوط به پرداخت وجه از طرف تیم مقابل اطمینان حاصل کند تا بتواند اجازه آزادسازی بازیکنش و صدور ITC را بدهد.
آیا از FIFA TMS می‌توان به عنوان ابزاری برای دریافت پول قبل از صدور ITCاستفاده کرد و آیا قانونی است؟
طبق قوانین فیفا خیر. نمی‌توان از این ابزار استفاده کرد.
به عنوان مثال، در نقلوانتقالات تابستانی ۲۰۱۲ دو باشگاه ایندیپندنته آرژانتین و جنوا ایتالیا بر سر انتقال جولیان آلبرتو والازکز به توافق رسیدند به شرط این‌که مقداری از هزینه انتقال قبل از صدور ITC توسط جنوا پرداخت شود. اما جنوا از پرداخت وجه امتناع کرد. در روز آخر پنجره نقل‌وانتقالاتی ایتالیا جنوا مدارک را ثبت کرد اما ایندیپندنته این کار را انجام نداد و کار انتقال گره خورد. فیفا در این‌باره موضع شدیدی اتخاذ کرد زیرا در قوانین فیفا بدون پیش‌شرط به خصوص دریافت مبلغ باید ITC صادر شود.
این تصمیم انتقادات زیادی را از سوی باشگاه‌ها برانگیخت چون جبهه فروششان تضعیف می‌شد اما بازیکنان دیگر ترس و تردید از انجام انتقال خود نداشتند. بنابراین به باشگاه فروشنده توصیه می‌شود از راه‌های جایگزینی استفاده کند مثلا دریافت مبلغی برای انتقال قرضی و یا شرایط و بندهای خاص دیگر ما در این مقاله چند مورد حقوقی را بررسی کردیم که در روند نقل‌وانتقال و لحظات ثبت قرارداد می‌تواند مفید و مهم باشد. بدیهی است که هر چه معامله بین‌المللی‌تر باشد شرایط حقوقی پیچیده‌تر و مهم‌تری ایجاد می‌شود.
مبنع: وای‌اسکات
مترجم: امیرعباس شریفی
کاری از گروه فنی آنالیزتاکتیکی
-
دوره تخصصی آنالیز فوتبال (بخش اول)۱,۹۷۰,۰۰۰تومان -
نرم افزار آنالیز گرافیکی۲,۵۸۰,۰۰۰تومان -
دوره آموزش آنالیز فوتبال۱,۰۸۰,۰۰۰تومان