کارخانه بازیکن سازی دورتموند 

چگونه بروسیادورتموند خط تولید ستار‌ه‌های فوتبالی را ساخت؟ باشگاه آلمانی اکنون جزو گرانترین تیم‌های جهان است اما آیا خود قربانی این موفقیت می‌شود؟

در دسامبر ٢۰۱۴ بروسیادورتموند یک تیم استعدادیابی را راهی ترکیه می‌کند تا تیم مستعد زیر ۱٧ ساله‌های ایالات متحده را زیر نظر بگیرد. آن‌ها از میشائیل تسورک، کاپیتان سابق و مدیر ورزشی کنونی باشگاه، دستور داشتند تا بازی حاجی رایت، مهاجم تیم آمریکا را ارزیابی کنند.

تیم کارشناسی، بازی حاجی را خوب ارزیابی می‌کند اما متوجه حضور یک نوجوان ریز نقش و فوق‌العاده در تیم می‌شود و بازی‌های او را پیگیری می‌کند. کریستین پولیسیچ، همان بازیکن مورد نظر بود که در آن زمان تنها ۱۵ سال داشت. او با جثه کوتاه و سبکش، مهارت خوبی در کنترل سریع توپ با هر دو پا دارد و رقیبان به سختی قادر به پیش‌بینی حرکات و مهارش هستند.

حق با استعدادیاب‌ها بود. پولیشیچ وقتی تنها ۱٧ سال داشت جوان‌ترین بازیکن خارجی شاغل در بوندسلیگا و جوان‌ترین گلزن تیم ملی ایالات متحده شد. اما این همه ماجرا نبود. او دو سال بعد بازیکن ثابت ترکیب اصلی دورتموند شده بود و به بازی‌های خوب خودش ادامه می‌داد در حالی که نظر بسیاری از منتقدین را به خود جلب کرده بود. یادم می‌آید که یکبار تسورک از علاقه‌اش نسبت به جذب بازیکنان مستعد با توانایی ایجاد تفاوت‌ها حرف زده بود و البته کریستین را یکی از آن‌ها می‌دانست.

در روزگاری که دنیای فوتبال به پول‌های بزرگ گره خورده است، همه باشگاه‌های بزرگ دارای آکادمی‌هایی هستند که پسران و حتی در برخی از آن‌ها دختران را برای بازی در رقابت‌های بزرگ پرورش می‌دهند. این درحالی است که دورتموند از یک دهه گذشته، مشغول این‌کار بوده و نمایش‌های هیجان‌انگیز و زیبایی را با استفاده از همین استعدادها به اجرا گذاشته است. به عنوان مثال کریستین پولیشیچ با ۱٧ سال سن، جوانترین بازیکن خارجی بوندسلیگا است که موفق به گلزنی شده است.

با توجه به نبوغ پولیشیچ، اگر او عضو باشگاه دیگری بود نیز توجهات جلب را می‌کرد ولی این باشگاه آلمانی کاری فراتر از یافتن یک نابغه انجام می‌دهد. آن‌ها یک خط تولید نوابغ به راه انداخته‌اند، از ماریو گوتزه، نابغه ریزنقشی که گل خاطره‌انگیز پیروزی فینال ٢۰۱۴ را زد تا عثمان دمبله، ستاره فرانسوی، که تابستان قبل با مبلغ حیرت‌آور ۱۵۰ میلیون یورو به بارسلونا منتقل شد، در حالی که تنها ٢٢ بازی برای دورتموند انجام داده بود.
در پنجره نقل‌وانتقالات زمستانی، معمولا بهترین تیم‌های این قاره مطمئن هستند می‌توانند در اطراف بهترین جوانان باشگاهای آلمان باشند و سعی کنند تا یکی از این جوانان را به دست بیاورند. ولی این رقبا بهتر است از خودشان یک سوال کلیدی بپرسند: دورتموند چگونه می‌تواند این کار را انجام دهد؟

ساکنان دورتموند، شهری در دره روهر، می‌گویند که از داشتن دو چیز احساس غرور می‌کنند: اولی داشتن بزرگ‌ترین درخت کریسمس در جهان است و دومی تیم فوتبال پر جنب‌وجوششان.

شاید این احساس آن‌ها را بتوان در شعار باشگاه تجسم کرد: “ایخت لیبه”، به معنی عشق واقعی. به عبارتی این تعلق خاطر دو طرفه است، هم باشگاه به طرفداران و هم طرفداران به باشگاه. بازی‌های تیم در سیگنال ایدونا پارک برگزار می‌شود که به‌عنوان وستفالن اشتادیوم در بین تماشاگران شناخته می‌شود. باشگاه قیمت بلیط‌ها را پایین نگه داشته است. ارزان‌ترین بلیط ۱۶.٧۰ یورو و گران‌ترین ۵۴.۴۰ یورو. این پول معمولا در باشگاه‌هایی مثل بارسلونا و منچستریونایتد قسمتی از هزینه‌ها را پوشش می‌دهد. در حالی که باشگاه می‌گوید آن‌ها به‌خاطر تعهدشان به شهر، ترجیح می‌دهند هزینه کمتری دریافت کنند.

در عوض آن‌ها برای هر مسابقه، حضور بیش از ٨۰ هزار تماشاگر را در ورزشگاه به‌طور منظم دارند که جوی به یاد ماندنی را رقم می‌زنند. در یکی از بازی‌ها مقابل رئال مادرید، تونی کروس، هافبک رئال، به کارکنان دورتموند گفته بود که شور و هیجان دیوار زرد ( هواداران دورتموند) توانایی زدن ضربه کرنر را از او گرفته بود.

این یک فلسفه است که رویکرد دورتموند از بالاترین سطوح تا پایین‌ترین آن‌ها را شکل داده است. همه ٢۰۰ بازیکن باشگاه، از پسران ٨ ساله در حومه آرام برککل تمرین می‌کنند و در آن ساختمان‌های کم ارتفاع در کنار زمینی به مساحت ۱٨۰۰۰ متر مربع وجود دارد. این مجموعه برای بازیکنان جوان طراحی شده است با این هدف که آن‌ها نزدیک به تیم اول باشگاه باشند و بتوانند تیم اصلی و مسیر پیشرفت خودشان را ببینند. اما امکانات عمدتا ناقص و کم است و بازیکنان جوان و با سابقه، تشویق می‌شوند تا با هم کار کنند و هم‌بازی شوند.

هدف این است که جامعه‌ای در هم تنیده و نزدیک بسازیم که یکی از این پیوندها، پیوند باشگاه و شهر است. از بهترین نوجوانان برای اقامت در مدرسه شبانه‌روزی دورتموند دعوت می‌شود و ٢٢ پسر ۱۵ الی ۱٩ ساله در اتاق‌های آموزشی حضور دارند. این روند می‌تواند بی‌رحمانه باشد چرا که معمولا درطول دوره‌ها، اکثر آن‌ها به‌علت نداشتن کیفیت مورد نظر برای تیم اول از باشگاه جدا می‌شوند. با این حال باشگاه مفتخر است که بیش ۵۰ بازیکن از آکادمی‌اش اکنون در فوتبال حرفه‌ای حضور دارند.

در خارج از زمین تمرین، من با تیم کریک ۴۰ ساله، که به تازگی به‌عنوان مربی تیم زیر ۱٢ ساله‌های دورتموند استخدام شده است آشنا شدم. او یک متفکر جوان برای هدایت این کودکان است. در ۱٨ سالگی، به‌علت آسیب جدی زانو، مجبور به ترک فوتبال شد و سپس در یک برنامه مربیگری رایگان دانش‌آموزان محلی، موفق شد ٨۰ نفر را به تیم‌های حرفه‌ای بفرستد که این خود یک رکورد محسوب می‌شود که شاید موجب حضور او در دورتموند شده است.

“ما سعی می‌کنیم بازیکنان فوق‌العاده‌ای را پیدا کنیم که در اوج خود قرار نداشته باشند. ما آن‌ها را رشد می‌دهیم و البته می‌دانیم در برخی از زمان‌ها، آن‌ها خواهند رفت.”

کریک می‌گوید که از سوابقش برای دست یافتن به هدفی خاص استفاده می‌کند. مثلا در یک بازی مهاجم فقط با گل‌هایی که به ثمر رسانده است ارزیابی نمی‌شود بلکه او باید در کار تیمی و پرس و دنبال کردن مدافعین نیز عملکرد خوبی داشته باشد.

او این طرز هدایت تیم را نوعی به چالش کشیدن فکری بازیکنان می‌داند و معتقد است ٧۰ درصد آموزش‌های زیر ۱٢ سال مربوط به آشنایی با توپ و حرکات مقدماتی است ولی از ۱٢ تا ۱۵ سالگی باید تفکر درباره مراحل دو، سه و چهار بازی را شروع کنند.

دورتموند بزرگ‌ترین باشگاه منطقه روهر است و تیم جوانانش در مقابل حریفان محلی خود برای پیروزی می‌جنگد. پیراهن زرد و مشکی معروف باشگاه به بازیکنان جوان احساس بازی به‌عنوان بازیکن حرفه‌ای را می‌دهد. همانطور که لارس ریکن، ستاره سابق باشگاه و مسئول کنونی بخش جوانان باشگاه، معتقد است:

“٨۰ هزار تماشگر برای دیدن گل به سیگنال ایدونا پارک می‌آیند. این دید ما است و ما چنین بازیکنانی را پرورش می‌دهیم تا شجاعانه موقعیت گلزنی بسازند.”

نویسنده: موراد احمد

مترجم: سید حسین رضوی

کاری از گروه فنی آنالیز تاکتیکی