در حالی‌که دروازه‌بان‌ها به‌طور سنتی پیراهن شماره ۱ و مهاجمان پیراهن شماره ۹ را می‌پوشند، در بازیکنان مدرن -همانطور که ممکن است در یک بازی در نقش‌های مختلفی ظاهر شوند- ممکن است هر شماره ای نیز بر پشت پیراهن‌شان نقش ببندد.
فوتبال یا به قول آمریکایی‌ها ساکر (ِSoccer) یا همان بازی زیبای خودمان… تخمین زده می‌شود که بیش از ۲۵۰ میلیون نفر در سرتاسر دنیا این ورزش را در سطح‌های مختلف انجام می‌دهند، اما سوال این است که وقتی ۲۲ بازیکن وارد زمین می‌شوند، چه کسی، در کجا و چه کاری انجام می‌دهد؟ در این مقاله وب‌سایت رسمی بوندسلیگا نگاه دقیق‌تری به موقعیت‌ها و نقش‌ها می‌اندازد، از مانوئل نویر گرفته تا روبرت لواندوفسکی، که از بهترین‌های جهان در موقعیت خود هستند.
هافبک دفاعی (توپ‌گیر – توپ‌ربا – تخریبی)
جایگیری جلوی مدافعان خودی
ربودن و بازپس‌گیری توپ از بازیکنان حریف با تکل زدن و قطع توپ
پرکردن جای خالی مدافعان در موقعیت ضد‌حمله‌ی تیم حریف
ویران کردن و به‌ستوه آوردن مهاجمان حریف
آماده و سرسخت بودن از نظر جسمی
نمونه‌ی بوندس‌لیگایی: تامِس دیلِینی
با ظهور و افزایش تعداد هافبک‌های دفاعی که نقش بازیسازی از عمق دفاع را بر عهده می‌گرفتند، کم‌کم دوران بازیگری درخشان هافبک‌های تخریبی نظیر روی کین، ادگار داویدز و جنارو گتوزو در حال محو شدن از حافظه‌ی جمعی فوتبال‌دوستان بود، اما هافبک‌های تخریبی و جنگنده دوباره شروع به خود نمایی کرده‌اند و برای معرفی بهترین نمونه‌ی بوندس‌لیگایی در این نقش، گزینه‌ای به‌جز مرد دانمارکی دورتموندی‌ها، تامس دیلینی، نخواهیم داشت.
در تابستان گذشته، دیلینی و اکسل ویتسل به ترتیب از وردربرمن آلمان و تیانجین‌کوانجیان چین به دورتموند پیوستند. در واقع زنبورها با این کار تیم ابریشمی قابل تحسین خود را به صخره‌ای نفوذناپذیر تبدیل کردند.
زوج اکسل ویتسل در ترکیب دومحوره‌ی (double pivot: هنگامی‌که یک تیم همزمان از دو هافبک دفاعی بهره می‌برد) دورتموندی‌ها در بازپس‌گیری توپ بسیار ماهر است و به بازیسازی نیز علاقه نشان می‌دهد. دیلینی در بخش هنرهای تاریک فعالیت می‌کند و بیش از آن‌که زرد باشد، باید او را سیاه دانست. (اشاره به رنگ لباس زنبورهای دورتموندی)
باتوجه به آمادگی جسمانی دیلینی و ثبت حداکثر سرعت ۳۷ کیلومتر بر ساعت، او می‌تواند بارها و بارها – میانگین ۱۰ بار در هر بازی- از پشت سر مهاجمان حریف فرا رسیده و توپ را بازپس بگیرد.
اگر در تصاحب توپ موفق نباشد، به احتمال زیاد بازیکن حریف را سرنگون خواهد کرد -همانطور که ۴۱ خطای او این واقعیت را تصدیق می‌کند- اما تنها هفت مورد از خطاهای او در فصل گذشته به دریافت کارت زرد منجر شد و او هرگز از زمین بازی اخراج نشد. خلاصه‌ی ماجرا این است که دیلینی می‌تواند بدون این‌که اخراج شود، جلوی حملات تیم حریف را بگیرد.
هافبک دفاعی بازیساز (بازیسازی از عمق دفاع خودی)
جایگیری جلوی مدافعان خودی
بازیسازی خلاقانه از عمق دفاع
توزیع توپ در مناطق نزدیک و دور زمین
تنظیم سرعت (تمپو) بازی تیم
توانایی تکل زدن، هرچند به‌عنوان وظیفه‌ی غیر اصلی
نمونه‌ی بوندس‌لیگایی: تیاگو آلکانترا
قلب تپنده‌ی مونیخی‌ها در میانه‌ی میدان قادر است با استفاده از سرعت تصمیم‌گیری و کنترل توپ، تکنیک، میدان دید فوق‌العاده و همچنین با نظم و انضباطی مثال زدنی هر بازی فوتبال را همان‌گونه که دوست دارد پیش ببرد.
تیاگو در فصل ۲۰۱۸-۱۹ بوندسلیگا ۲۹۱۶ بار توپ را لمس کرده و آمار خارق‌العاده‌ی ۹۳ درصد پاس صحیح –میانگین ۷۵ پاس صحیح در هر بازی– را به ثبت رسانده است. با این که اکسل ویتسل – هافبک دورتموندی‌ها – در همان فصل ۹۴ درصد از پاس‌های خود را به مقصد رسانده است، اما او برخلاف تیاگو علاقه‌ی چندانی به ارسال پاس‌های بلند و میلی‌متری ندارد. ویتسل در طول آن فصل تنها یک پاس گل ارسال کرد و تیاگو ۶ پاس گل.
گواردیولا در ابتدای کار خود در بایرن مونیخ در تابستان سال ۲۰۱۳ گفت: “یا تیاگو یا هیچ‌کس دیگر!” مربی کنونی منچسترسیتی مرد مورد نیاز خود را به‌دست آورد و باواریایی‌ها از همان زمان از او بهره می‌برند.
هافبک باکستوباکس
جایگیری بین خطوط دفاعی و تهاجمی
داری مهارت‌های دفاعی و هجومی
توانایی حفظ توپ و مالکیت
بازگشت به عقب برای تکل زدن و دفع توپ
حضور در محوطه‌ی جریمه‌ی حریف و تلاش برای گلزنی
نمونه‌ی بوندس‌لیگایی: وستِن مک‌کنی
“اگر شالکه بخواهد، من درون دروازه هم خواهم ایستاد.” مک‌کنی زمانی این سخن را به زبان آورد که در طول همان فصل یک بار به عنوان دفاع راست، یک بار به عنوان هافبک راست، سه بار در نقش دفاع میانی و حتی یک بار نیز به عنوان مهاجم در خط حمله‌ی شالکه به بازی گرفته شده بود.
با این وجود، او ۱۱ بار از ۲۴ حضورش در ترکیب اصلی تیم را در نقش اصلی خود، هافبک میانی، بازی کرد. این قابل پیش‌بینی است که او برای مدت‌ها در شالکه حضور خواهد داشت.
هافبک‌های باکستوباکس از لحاظ فیزیکی معمولا شبیه بوکسورهای میان‌وزن هستند و از آمادگی جسمانی لازم برای تسلط بر بازی در هر دو فاز تهاجمی و تدافعی برخوردارند. مک‌کنی گزینه‌ی مناسبی برای بازی در این نقش است.
این بازیکن ۱۸۳ سانتی‌متری اهل تگزاس، در فصل ۲۰۱۸-۱۹ بوندسلیگا آمار ۱۰۱ نبرد هوایی موفق را از خود به جا گذاشت و می‌توان گفت که او موفق‌ترین هافبک بوندسلیگا در زمینه‌ی سرزنی بوده‌است. اگر می‌خواهید بدانید او در گلزنی چه توانایی‌هایی دارد، کافی است نگاهی به جام طلایی کونکاکاف بیندازید؛ جایی که او با به‌ثمر رساندن دو گل در دو بازی ماقبل پایانی، آمریکایی‌ها را به فینال این رقابت‌ها هدایت کرد.
شالکه پس از یک فصل ناامید کننده در حال بازسازی است. نبیل بن‌طالب و حمزه مِندیل از خروجی‌های قطعی این باشگاه هستند، اما مک‌کنی قرارداد خود را تا سال ۲۰۲۴ تمدید کرده است. حفظ این هافبک باکستوباکس فوق‌العاده، برای آبی‌های سلطنتی بسیار مهم و حیاتی به‌نظر می‌رسد.
هافبک کناری (wide midfielder)
ایجاد عرض در میانه‌ی میدان
حمایت از مدافعان کناری
ایجاد برتری عددی و متراکم کردن بازی در نیمه‌ی حریف
ارسال توپ از مواضع عمیق‌تر (نسبت به وینگرها)
ترکیب سرعت و استقامت
نمونه‌ی بوندس‌لیگایی: فیلیپ کاستیچ
به سختی قابل تصور است که کاستیچ تنها با اختلاف دو سال، دو بار – ابتدا با اشتوتگارت و پس از آن با هامبورگ- طعم سقوط را چشیده باشد. به‌هرحال ارسال ۱۰ پاس گل در لیگ – بهترین آمار درون تیمی- و ارسال دو پاس گل دیگر برای رساندن آینتراخت فرانکفورت به نیمه‌نهایی لیگ اروپا نشان می‌دهد که وجود این مرد صرب در آن فصل فوق‌العاده برای فرانکفورتی‌ها بسیار ضروری بوده است.
در حقیقت این نحوه‌ی ارسال پاس گل‌های اوست که حریفان را به دردسر می‌اندازد. او ارسال‌هایی شبیه به دیوید بکام دارد، با این تفاوت که او چپ‌پا است و حداکثر سرعت ۳۴.۴ کیلومتر بر ساعت را به ثبت رسانده است.
اگر مدافعی از او فاصله بگیرد، او فضای لازم را برای چرخش به‌دست آورده – مانند پاس گلی که برای به ثمر رساندن گل منتخب فصل بوندسلیگا در پیروزی ۷ بر ۱ آینتراخت برابر فورتونا دوسلدورف برای یوویچ ارسال کرد– و اگر مدافع حریف او را از نزدیک یارگیری کند، کاستیچ به راحتی از کنار آن مرد عبور کرده و او را از بازی خارج می‌کند.
در سیستم ۳-۴-۱-۲ فرانکفورت، معمولا دفاع چپی برای کمک کردن به کاستیچ وجود ندارد و به نظر می‌رسد که او نیازی هم به کمک نداشته باشد. او با پیروزی در ۳۹۶ نبرد یک‌درمقابل‌یک –میانگین ۷ نبرد موفق در هر بازی– از این حیث در رتبه‌ی پنجم لیگ قرار گرفت.
هافبک هجومی
بازیسازی پشت مهاجمان
خلق موقعیت‌های گلزنی برای مهاجمان
تکنیک و خلاقیت بسیار مهم است.
توانایی شوت‌زنی از فاصله‌های دور
از لحاظ تاریخی با پیراهن شماره ۱۰ در ارتباط است.
نمونه‌ی بوندس‌لیگایی: مارکو رویس
شماره ۱۰ کلاسیک معمولا هافبکی با توانایی حفظ توپ بالا و برخودار از تکنیک کافی برای عبور از سد مدافعان بود که در فضایی که پشت مهاجم مرکزی تیم قرار داشت بازی می‌کرد. آن‌ها همیشه نباید سریع‌ترین می‌بودند. در واقع تخیل قوی و خلاقیت، کلیدهای اصلی در این نقش بوده‌اند.
زین‌الدین زیدان در سال ۹۸ که فرانسه را برای اولین بار به عنوان قهرمانی جام جهانی رساند، پیراهن شماره ۱۰ را بر تن می‌کرد. آخرین بازیکن بوندسلیگا در این قالب شاید خامس رودریگز بود که پس از سپری کردن دو فصل جادویی در بایرن مونیخ به عنوان بازیکن قرضی، به رئال مادرید بازگشت تا بتواند زیر نظر مرد فرانسوی به بازی کردن ادامه بدهد.
اما همانطور که فولبک‌ها به وینگ‌بک و هافبک‌های دفاعی به توپ‌پخش‌کن تبدیل شده‌اند، در نقش هافبک هجومی نیز تغییراتی صورت گرفته‌است. رویس ممکن است قبل از سوت شروع بازی در موقعیتی شبیه به زیدان (بازیکن) و یا خامس جایگیری کند، اما او همان‌قدر که به بازیسازی تمایل دارد گاهی برای پیوستن به حملات در جلوی زمین جایگیری می‌کند.
نتایج او در فصل گذشته خود به اندازه‌ی کافی گویاست. رویس هنوز هم توپ‌هایی را در عمق دفاع حریف ارسال می‌کند – ارسال ۸ پاس گل در فصل گذشته تصادفی نبوده است – اما به ثمر رساندن ۱۷ گل (بهترین آمار فردی او در هفت سال گذشته) داستان یک شماره ۱۰ را روایت می‌کند که به همان اندازه از هدیه دادن لذت می‌برد که از هدیه گرفتن خوشحال می‌شود.
پایان بخش دوم
منبع: وب‌سایت رسمی بوندسلیگا
مترجم: سیدمهدی طباطبائی
کاری از گروه فنی آنالیزتاکتیکی
بخش اول مقاله را میتوانید از اینجا مطالعه کنید.
-
دوره تخصصی آنالیز فوتبال (بخش اول)۱,۸۳۰,۰۰۰تومان -
نرم افزار آنالیز گرافیکی۲,۱۵۰,۰۰۰تومان -
دوره آموزش آنالیز فوتبال۹۶۰,۰۰۰تومان